پیامبــر سختی ها کشیــد ، در محاصـره اقتــصادی افتـاد و کار
به جایی رسیــد که مردم مدینــه گاهی دو روز و سه روز ، نان بــرای
خوردن پیــدا نمی کردنــد . تهدیــدهای فراوان از همه طرف پیامبــر را
احاطه کــرد. دشمنـان و معارضان گوناگونی در مقابل پیامبــر بودنــد.
بعضـی از مردم نگران میشدنــد ، بعضــی متزلزل می شدنــد ،
بعضــی نق می زدنــد ، بعضــی پیامبــر را به ملایمت و سازش
تشویق میکردنــد ، اما پیامبــر در ایــن صحنــه دعوت و جهاد ،
یک لحظه دچار سستی نشـد و با قدرت جامعه اسلامی را پیـش بــرد
تا بــه اوج عزت و قدرت رسانــد و همان نظام و جامعه بــود که
بـه برکت ایستادگی پیامبــر در میــدان های نبــرد و دعوت ،
در سال های بعد توانست بــه قدرت اول دنیـا تبدیـل شود .